AI-geletterdheid: hoe doe je dat praktisch?
Als organisatie gebruik je steeds vaker tools die op AI (kunstmatige intelligentie) draaien – denk aan taalmodellen, voorspellende algoritmes, slimme analyses. Maar dergelijke toepassingen brengen ook verantwoordelijkheden mee. Eén daarvan is: zorg dat mensen in de organisatie weten waarmee ze te maken hebben. Kort gezegd: AI-geletterdheid.
Wettelijke verplichting: de AI Act
Sinds 2 februari 2025 geldt binnen de EU de AI-verordening (“AI Act”). Volgens artikel 4 daarvan moeten aanbieders én gebruikers van AI-systemen zorgen dat hun werknemers voldoende AI-geletterd zijn. Oftewel: dat zij kennis en vaardigheden hebben om AI op verantwoorde wijze te gebruiken.
Let op:
- Het is geen dwingend voorgeschreven checklist van verplichtingen: de wet hanteert een open norm. Welke kennis- en vaardigheidsniveaus passend zijn, hangt af van de context: de sector, het type AI-systeem, het risiconiveau, de rol van de medewerker enzovoorts.
- De toezichthouders gaan handhaven vanaf 2 augustus 2026.
In de praktijk betekent dit: je moet kunnen aantonen dat je redelijke stappen hebt genomen om AI-geletterdheid te bevorderen en te borgen binnen je organisatie, afgestemd op je eigen situatie.
Praktisch: zo voldoe je aan je verplichting
De open norm uit de AI Act betekent dat je als organisatie zelf moet bepalen wat passend is.
Begin eenvoudig: breng in kaart welke AI-toepassingen je gebruikt en wie ermee werkt. Bedenk vervolgens wat er fout kan gaan. Bepaal vervolgens welke kennis en vaardigheden nodig zijn per rol, zodat je de kans op fouten kleiner maakt. Zorg daarna dat medewerkers via trainingen, workshops of e-learning begrijpen wat AI kan, waar de risico’s liggen en welke checks nodig zijn. Houd vervolgens bij wie getraind is (je leeromgeving doet dat automatisch) en toets regelmatig of de kennis in de praktijk wordt toegepast. Zo bouw je stap voor stap een volwassen en aantoonbaar programma voor AI-geletterdheid.
ZCUR & AI: Wat doen wij?
Wij hebben in de praktijk met meerdere opdrachtgevers samen programma’s ontwikkeld op het vlak van AI-geletterdheid. Bijvoorbeeld:
-
E-learningmodules waarin medewerkers leren over de kansen én de risico’s van AI (voordelen, verantwoord gebruik, goed leren prompten).
-
Losse uitleganimaties voor op intranet of in een leeromgeving.
- Integratie van AI-elementen in bredere bewustwordingstrajecten rondom informatiebeveiliging, privacy en gebruik van data.
Wil je zien hoe onze e-learnings eruit zien of wat wij voor jouw organisatie kunnen betekenen? Neem dan een kijkje op onze e-learning pagina. Met ons pragmatische, no-nonsense karakter helpen we je niet alleen te voldoen aan de wet, maar ook echt waarde uit AI te halen, zonder onnodige ballast.
AI-geletterheid: verantwoord en effectief
AI-geletterdheid is geen bijzaak: het is een randvoorwaarde voor verantwoord gebruik van AI binnen je organisatie. Door vroeg te starten, gestructureerd te werken en realistisch te blijven, kun je de verplichtingen van de AI Act goed invullen – én het meeste uit AI-toepassingen halen.
Als je wil sparren over hoe je jouw AI-geletterdheidsprogramma opzet, of wil kijken of jouw huidige aanpak voldoet, helpen we je graag verder. Neem dan gerust contact met ons op. Als je een DPIA of IAMA nodig hebt op een nieuwe AI-toepassing dan kun je natuurlijk ook met ons bellen.